در ایران معمولا طول عمر ساختمان‌ها حدود 30 سال است، که ممکن است این رقم به دلیل کیفیت کم اجرا و مصالح، کمتر هم بشود؛به همین علت ساکنان یک ساختمان به بازسازی و تعمیرات کلی و جزئی رو می‌آورند. بعضا هم ممکن است بخاطر ایجاد تنوع و زیباسازی اقدام به بهره‌گیری از خدمات ساختمان کنند.
در این راستا شرکت‌هایی برای حل این مشکلات تاسیس شده است، که فعالیت‌های گسترده‌ای از تاسیسات و لوله‌کشی گرفته تا بازسازی و دکوراسیون انجام می‌دهند.
امروزه استقبال از شرکت‌های خدمات ساختمان به دلیل ماشینی شدن فعالیت‌ها و کمبود زمان، بسیار بیشتر شده است.
مرحله اول سفت کاری
سفت‌کاری خود به بخش‌های دیگری تقسیم می‌شود، که شامل:
1. احداث و اجرا فونداسیون
اولین قسمت خدمات ساختمان که تمام بارهای مرده و زنده را از سازه گرفته و به زمین منتقل می‌کند، فونداسیون یا پی نام دارد. پی‌ها انواع مخلتفی دارند، که با توجه به بارهای وارده بر آن و نوع خاک که از طریق آزمایشات خاک مشخص می‌شود، باید نوع پی اجرایی را انتخاب کنیم. در ادامه انواع فونداسیون را نام می‌بریم:
–پی‌های سطحی: شامل پی منفرد، پی نواری، پی گسترده (پی رادیه ژنرال، پی شبکه‌ای)
–پی‌های عمیق: به این پی‌ها، شمع هم می‌گویند که به دو دسته شمع تکی و شمع گروهی تقسیم می‌شوند.
2. آماده‌سازی اسکلت ساختمان
از دیگر زیر مجموعه‌های خدمات ساختمان اسکلت ساختمان‌ها به انواع فلزی، بتنی، چوبی، سنگی و خشتی تقسیم می‌شوند، که هر کدام از آن‌ها مزایا و معایبی دارند، که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم:
-
اسکلت فلزی
در سازه‌های فلزی قطعات با جوش یا پیچ و مهره یا پرچ کردن به هم متصل می‌شوند. روش پیچ و مهره، پرچ کردن و جوش، به ترتیب مقاومت بالاتری در برابر نیروهای جانبی دارند؛ همچنین روش پیچ و مهره از سرعت بالاتری برخوردار است.
امروزه شرکت‌ها با ارائه اسکلت‌های فلزی پیش ساخته، موجب افزایش سرعت کار، سبکی سازه و مقاومت جانبی این سازه‌ها شده‌اند.
فناوری سی اف اس (CFS) با استفاده از ورق‌های گالوانیزه سرد نورد شده، اسکلت فلزی پیش ساخته‌ای را می‌سازد، که نسبت به اسکلت فلزی معمولی 35 کیلوگرم بر مترمربع وزن کمتری دارد و برای ساخت آن نیازی به جرثقیل نیست؛ همچنین به علت توخالی بودن این پروفیل‌ها، می‌توان از فضا داخل آن برای انشعابات بهره برد.
از مزایا مهم اسکلت فلزی سرعت اجرایی بالا، وزن کم سازه و مقاومت در برابر نیروهای جانبی می‌باشد و مشکل آن پرهزینه بودن اجرا این سازه و مقاومت کم در برابر آتش است.
-
اسکلت بتنی
اسکلت بتنی از موادی مانند شن و ماسه و سیمان و میلگردهای فولادی ساخته می‌شود. امروزه استفاده از اسکلت‌های بتنی آی سی اف (ICF) که در آن از پلاستوفوم، شن و ماسه استفاده می‌شود.
به دلیل محیط زیست دوست بودن و عایق بودن در برابر گرما و سرما، مورد توجه مالکان و پیمانکاران قرار گرفته است؛ به این صورت که دو پنل پلاستوفوم توسط قطعات فولادی بهم متصل می‌شوند؛ سپس فضا بین آن با میلگرد مصلح شده و بتن‌ریزی را انجام می‌دهند.
این پنل‌ها سازه را در برابر سرما و گرما عایق کرده، نیاز به قالب‌گذاری و قالب‌برداری را رفع و با بالابردن مقاومت سازه موجب کاهش ستون در سازه‌های بزرگ می‌شود. به طور کلی مزایا سازه‌های بتنی مقرون به صرفه بودن، مقاومت در برابر رطوبت و آتش‌سوزی، در دسترس بودن مصالح و معایب آن سنگین بودن سازه، سختی اجرا، نیاز به نیروی کار زیاد و زمان بر بودن می‌باشد.
-
اسکلت چوبی
این نوع اسکلت، بیشتر در مناطق معتدل به کار می‌رود. دلیل ساخت اسکلت با چوب، ارزان بودن آن، سرعت بالا در اجرا، سبک شدن سازه و سازگاری چوب با محیط مرطوب می‌باشد. امروزه به دلیل جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان، ساخت و ساز با چوب از رونق افتاده است؛ از معایب آن می‌توان به مقاومت کم در برابر زلزله و طوفان و آتش‌سوزی اشاره کرد.
-
خشتی
این سازه‌ها در گذشته در ایران و خاورمیانه به دلیل وفور مصالح اولیه، مرسوم بود. مزایا آن مصالح ارزان و متناسب بودن با محیط است، و معایب آن وزن زیاد سازه و مقاومت کم در برابر زلزله و آتش‌سوزی می‌باشد.
-
سنگی
مزایا اسکلت سنگی در دسترس بودن مصالح، مقاومت در برابر عوامل جوی، قیمت پایین، زیبایی، مقاومت بالا در برابر آتش و تحمل نیروهای جانبی می‌باشد؛ همچنین از عیوب آن نیز می‌توان به سنگین شدن سازه اشاره کرد.
مرحله دوم خدمات ساختمان سقف
مرحله اجرا سقف: در ادامه شما را با انواع سقف و نکاتی مختصر درباره آن‌ها آشنا می‌کنیم:
-
سقف دال بتنی
ضخامت این سقف بین 10 تا 15 سانتی‌متر می‌باشد. سقف دال بتنی وزن بالایی دارد و اجرا آن هزینه بر است. از مزیت‌های آن به مقاومت بالا در برابر زلزله، عمر طولانی، عایق صوتی و حرارتی و صرفه‌جویی در مصالح، می‌توان اشاره کرد. استفاده از این سقف بسیار رایج می‌باشد و از بتن و میلگرد تهیه می‌شود.
-
سقف تیرچه بلوک
استفاده از این سقف نیز بسیار رایج می‌باشد. در این سقف‌ها تیرچه‌ها به عنوان تیرهای فرعی قرار دارند و بین آن‌ها با بلوک پر می‌شود. از مزیت‌های سقف تیرچه بلوک، می‌توان به وزن کم، مقرون به‌صرفه بودن و مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی، اشاره کرد.
-
سقف عرشه فولادی
ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه‌ای، فلاشینگ، گل میخ، میلگرد و بتن از اجزا تشکیل دهنده این سقف می‌باشند. این مدل سقف‌ها وزن کمی دارند و اجرا آن‌ها مقرون به صرفه است؛ به علاوه به دلیل امکان ریختن بتن در حین سقف‌گذاری، سرعت اجرا بالاتر می‌ر‌رود.
به علت یکپارچگی سقف، پس از اتصال ورق‌ها ایمنی کارگران بالا می‌باشد.
سقف عرشه فولادی خود نیز به انواع کامپوزیتی، دهانه بلند و سلولی تقسیم می‌شود.
-
سقف تیرچه کرومیت
این سقف‌ها را می‌توان، زیر مجموعه‌ای از سقف‌های تیرچه بلوک دانست. در این نوع سقف بین تیرچه‌ها با پلی‌استایرن، بلوک سیمانی، کامپوزیت و… پر می‌کنند. انسجام و صلبیت بالا، وزن کم و سرعت اجرا زیاد به علت عدم نیاز به شمع‌بندی از مزیت‌های آن به شمار می‌آید.
-
سقف وافل
به این سقف‌ها سقف قابلمه‌ای یا سقف مشبک هم می‌گویند. از مزایا این سقف می‌توان به هزینه کم اجرا، سرعت بالا اجرایی به دلیل عدم نیاز به میلگردهای تقویتی و بتن‌ریزی، اشاره کرد.
-
سقف یوبوت
شکل ظاهری این سقف به صورت مشبک می‌باشد و وزن کمی دارد. شایان ذکر است که یوبوت‌ها جزو عنصر سازه‌ای محسوب نشده و صرفا جهت حذف بتن و ایجاد حفره درون دال مورد استفاده قرار می‌گیرند. یوبوت‌ها در برابر شکستگی و خوردشدگی بسیار ضعیف هستند و در اجرا آن‌ها باید احتیاط نمود.
-
سقف متحرک
این نوع سقف‌ها برقی هستند و از متریال مختلفی مانند پارچه ساخته می شوند. این سقف‌ها قابلیت باز و بسته شدن دارند و اغلب برای سقف کافه‌های روباز و سایبان استخرها استفاده می‌شوند.
-
سقف کامپوزیت
این سقف‌ها مخصوص سازه‌های فلزی می‌باشند و اجزا آن میلگرد حرارتی، بتن، تیر فرعی و برشگیر است. برشگیرهای این سقف گل میخ است و جهت اتصال ورق‌های پوششی به تیرهای فرعی استفاده می‌شود.
-
سقف پیش تنیده
در این سقف‌ها به جای آرماتور، از کابل‌هایی با مقاومت کششی بالا استفاده می‌شود، که وظیفه آن‌ها خنثی کردن نیروهای ثقلی می‌باشد. مزیت مهم آن امکان اجرا در دهانه‌های بلند با ستون کم و یا حتی بدون ستون می‌باشد؛ همچنین این سقف‌ها به مصالح کمی نیاز دارند و وزن کمی هم دارند.
-
سقف طاق ضربی
در دسترس بودن مصالح و عدم نیاز به قالب، از مزایا این سقف‌ها می‌باشد. این نوع سقف‌ها در قدیم بسیار رایج بودند. مشکل مهم سقف طاق ضربی، مقاومت کم آن به علت استفاده از مصالح غیر مقاوم است.
مرحله سوم خدمات ساختمان دیوارچینی
به عضوی از سازه که پهنایی سه برابر ضخامت دارد، دیوار می‌گویند،که ساختاری یکپارچه دارد و می‌تواند از جنس آجر، سنگ، بتن، چوب و فلز باشد. مهم‌ترین کاربرد آن جدا کردن فضاها و حریم خصوصی می‌باشد.
در دیوارهای آجری قبل از اجرا دیوار آجرها را نیم ساعت در بشکه‌های آب می‌گذارند تا ملات را خراب نکنند.
مرحله چهارم خدمات ساختمان (نازک‌کاری)
عایق‌کاری
کاهش تلفات انرژی، کاهش آلودگی صوتی، حفاظت از ساختمان در برابر آتش‌سوزی، افزایش دوام سازه در برابر خوردگی و رطوبت، سازگاری با محیط زیست، ایجاد آسایش با ایجاد هوایی مطبوع و حفظ تندرستی با تعادل رطوبت از فواید عایق‌کاری می‌باشد.
گچ‌کاری
گچ در برابر آب و رطوبت مقاومت ندارد و به سرعت با آب واکنش داده و متبلور و سخت می‌شود؛ به همین دلیل ملاتی تندگیر محسوب می‌شود. گچ نسبت به دیگر مصالح سبک است؛ از همین جهت در نما استفاده می‌شود.
کاشی‌کاری و سنگ‌کاری
این بخش یکی از مراحل بازسازی ساختمان می‌باشد، که تاثیر زیادی بر دکوراسیون دارد. مساحت کار، نوع و جنس کاشی، سختی کار و نصب از عوامل موثر بر قیمت آن می‌باشد.
در رابطه با سرامیک و سنگ بیشتر بخوانید!
نقاشی ساختمان
یکی از بهترین راه ها برای ایجاد تحول در محیط داخلی ساختمان رنگ آمیزی آن است.در واقع نقاشی ساختمان یکی از مراحل اصلی تغییر دکوراسیون می باشد.
نصب و تعمیر پوشش دیوارها
انتخاب کارفرما می‌توان از سنگ دکوراتیو، کاغذ دیواری، شیشه تزئینی و ..استفاده کرد و یا حتی اصلا استفاده نکرد. مهم‌ترین مزیت پوشش دیوار عدم نیاز به اجرا زیرسازی است. با پوشش دیوار می‌توان موارد مثبت مد نظر خود مانند: عایق حرارتی یا عایق صوتی را به ساختمان اضافه کرد.
نصب و تعمیر کفپوش‌ها
انواع کفپوش‌ها، کفپوش لمینیت، کفپوش پارکت و کفپوش پی وی سی می‌باشد.
نصب و تعمیر سقف‌های کاذب
سقف کاذب نیز خود انواع مختلفی دارد و کارفرمایان می‌توانند بهترین و مناسب‌ترین آن را با توجه به محل کارشان، انتخاب کنند.
سقف کاذب رابیت، سقف کاذب کناف، سقف کاذب مشبک، سقف کاذب پی وی سی، سقف کاذب چوبی، سقف کاذب آلومینیومی، سقف کاذب گریلیوم، سقف کاذب آی گلس، سقف کاذب کشسان، سقف کاذب ام دی اف، سقف کاذب آکوستیک و سقف کاذب ترکیبی از انواع سقف کاذب می‌باشند.
نصب در و پنجره
درها و پنجره‌ها نیز انواع مختلفی دارند، که بهترین آن یو پی وی سی می‌باشد.
مرحله پنجم تاسیسات خدمات ساختمان
لوله کشی
تعمیر و تجهیز کلیه لوله کشی‌های آب و فاضلاب، لوله‌کشی گاز، لوله‌کشی شوفاژها و… همگی در این بخش قرار می‌گیرند. اگر لوله‌های آب و فاضلاب دچار نشت شوند، می‌توان به سرعت و به وسیله دستگاه‌های نشت‌یاب، از آن‌ها مطلع شد.
اگر نشت آب ادامه پیدا کند، مشکلات عدیده‌ای از جمله نشست و نم‌زدگی ساختمان رخ می‌دهد؛ بنابراین برای لوله‌های آب باید از لوله‌های پنج لایه و سفید استفاده کرد، تا مدت استانداردی قابل استفاده باشند.
در رابطه با لوله‌کشی و تاسیسات بیشتر بخوانید!
سیم‌کشی
سیم‌کشی شامل خدمات ساختمان، برق‌کاری و تعمیرات آن می‌باشد. رفع خرابی برقی، نصب و تعمیر آیفون تصویری، نصب لوستر، نصب سنسورهای داخل ساختمان، تعمیر فیوزهای برق ساختمان، نصب هالوژن‌های داخل و خارج ساختمان، برطرف کردن اتصالات برقی، نصب کلید برق و پریز، همگی از وظایف بخش سیم‌کشی خدمات ساختمان است.