چشم‌انداز خارجی ساختمان که در معرض دید همگان قرار دارد، اصطلاحا طراحی نما ساختمان نامیده می‌شود. اولین دیدگاه اشخاص از یک ساختمان، از نگاه کردن به نما بیرونی آن به دست می‌آید. طراحی نما هر ساختمان توصیف کننده کیفیت، هنر و سلیقه یک معمار است. اولین وظیفه نما حفاظت می‌باشد.
نما ساختمان چیست؟
در ساختمان‌سازی به سمت بیرونی یک ساختمان، نما گفته می‌شود. طراحی نما چارچوب کار بقیه اجزا ساختمان است و به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.
نما ساختمان تاثیر قابل توجهی در برداشت و تلقی افراد از کیفیت و ساخت هر پروژه ساختمانی دارد. نما بیرونی ساختمان هویت ساختمان را شکل می‌دهد و باید همگون با بافت نما ساختمان‌های مجاور باشد.
اشخاص با ورود به یک منطقه مسکونی و مشاهده ساختمان‌ها اولین و مهم‌ترین چیزی که می‌بینند، نما آن ساختمان‌هاست؛ به همین جهت طراحی نما از مهم‌ترین عوامل در صنعت ساختمان‌سازی می‌باشد.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]عوامل موثر بر نما
1.معماری ساختمان
طراحی نما ساختمان باید به گونه‌ای انجام شود، که در طی عمر مفید خود زیبا و چشم نواز باشد و با مرور زمان از ابهت و زیبایی ساختمان نکاهد.
2.ایجاد هماهنگی با معماری شهری
هر شهر و محله‌ای هویت و ریتم مخصوصی دارد؛ ما باید سعی کنیم نمایی هماهنگ با منطقه بسازیم تا ریتم زیبا شهر را برهم نزنیم. یک طراحی نما ناهماهنگ و بد ریتم تاریخ، زیبایی و بافت منطقه را با مشکل مواجه می‌کند.
3- تعرفه طراحی نما ساختمان
برای این که ساختمان یک نما زیبا و مناسب با بودجه داشته باشد ،باید از همان ابتدا یک طراحی درست و حساب شده انجام شود. تعرفه طراحی نما ساختمان بسته به متریال و تعداد طبقات متفاوت است. با بررسی دقیق و کارشناسی میتوان از افزایش قیمت طراحی نما ساختمان جلوگیری کرد.
مشخصه‌های فنی طراحی نما ساختمان
- عایق بودن نسبت به سرما و گرما
- عایق بودن نسبت به صوت
- مقاومت در برابر زلزله
- مقاومت در برابر ضربه
- مقاومت در برابر یخ‌زدگی
- مقاومت در برابر آتش‌سوزی
- مقاومت در برابر جداشدن و افتادن از نما
- انعطاف‌پذیر بودن در اجرا نما
- سبک بودن
- قابل اجرا بودن در ساختمان‌های مرتفع
- زیبایی نما
- قیمت تمام شده نما
- سرعت اجرا نما
نما هر ساختمان به عنوان عنصری از نما مجموعه شهری
نما به عنوان رابط: نما باید به صورتی طراحی شود که در عین زیبایی محیط خارج را به داخل بیاورد؛ مثلاً امکان تابش نور به داخل و یا امکان استفاده از چشم‌انداز بیرون وجود داشته باشد.
نما ساختمان و شرایط محیطی: نما هر واحد مسکونی باید با توجه به شرایط محیطی مثل آب و هوا، باد و طوفان، زلزله و میزان آلاینده‌های هوا در مناطق مختلف، متفاوت باشد.
اصول کلی برای طراحی نما ساختمان
نورپردازی نما
طراحی نورپردازی به دلیل نما دادن به ساختمان در شب به اندازه طراحی خود نما حائز اهمیت است؛ شایان ذکر است که نورپردازی باید به گونه‌ای باشد که ابتدا نما به چشم بیاید سپس نورپردازی جلب توجه کند.
پویایی در طراحی نما
با تغییراتی مانند ایجاد تنوع در ابعاد بازشوها و ترکیب متریال‌ها و استفاده از خطوط افقی و عمودی نمایی پویا و فعال ایجاد کنید.
خوانایی نما
سادگی نما برای ساختمان‌های چند طبقه و بلند مرتبه بسیار مهم است و موجب خوانایی نما می‌شود.
انواع طراحی نما
طراحی نما شهری: در شهرها ابتدا باید با توجه به ساختمان و کاربری آن و منطقه سبک موردنظر را انتخاب کرد؛ سپس اقدام به ساخت نمود.
طراحی نما ویلا و ساختمان‌های ویلایی: نما ویلا باید زیبا، متمایز، مقاوم، هماهنگ با کل بنا، و متناسب با سلیقه و بودجه کارفرما باشد. برای طراحی نما ویلاها یا ساختمان‌های یک طبقه باید از رنگ، طرح و مصالح مختلف را به صورت ترکیبی استفاده کنید.
طراحی نما ساختمان 3 تا 5 طبقه: در طراحی نما ساختمان‌های 3 طبقه، 4 طبقه و بالاتر باید به زیبایی، قابل رویت بودن، همگونی با بافت منطقه و …توجه داشت.
طراحی نما برج: این گونه ساختمان‌ها به علت عمر بالا و مورد توجه بودن باید دارای سبک خاصی نما باشند، که هم زیبا باشد و هم چشم را نزند.
سبک‌های طراحی نما
طراحی نما مدرن:
طراحی نما مدرن به ویژه در فضا‌های تجاری و مسکونی، اهمیت ویژه‌ای دارد. از مزایا طراحی نما مدرن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در سبک مدرن از یک نوع مصالح استفاده می‌کنند و تزئینات زیادی بکار نمی‌برند
- سبک مدرن جزء پرکاربردترین سبک‌ها نما محسوب می‌شود
- باعث افزایش بها ساختمان می‌شود
- تاثیرات مثبت بر ساکنان ساختمان می‌گذارد
- باعث جذب انرژی مثبت در ساختمان می‌شود
ویژگی‌های سبک مدرن
- محل استقرار فضا‌های داخلی ساختمان به صورت برجسته نمایش داده می‌شود.
- چوب، ترموود، بتن، آجر، ورقه‌های سنگی، فلزی و… مصالحی است که در ایران برای اجرا سبک مدرن، میتوان استفاده کرد.
- براساس اصول سبک مدرن، سادگی و یک رنگی نما ساختمان را میتوان با برجسته کردن عناصر مختلف از یکنواختی درآورد؛ یا با استفاده از تفاوت رنگ مصالح تنوع رنگ ایجاد کرد یا از مصالحی استفاده کرد، که دارای تنالیته ملایم و یکسان با دیگر مصالح باشد.
- در سبک مدرن، شکل ساختمان‌ها به فرم خاصی محدود نیست؛ به همین دلیل هریک از ساختمان‌ها دارای نمایی بی‌همتا و منحصر به فرد
طراحی نما رومی
ستون‌های قطور، قوس‌های گرد و عریض، مجسمه‌های پیش ساخته، استفاده از سرستون‌ها و کتیبه‌های تخت جمشید و سنگ‌های برش خورده از مشخصه‌های این سبک می‌باشد. در واقع سبک رومی ترکیبی از معماری ایران و روم باستان است. مهم‌ترین دلیل رواج یافتن این سبک کشف معادن سنگ تراورتن بود، که از مصالح اصلی این سبک می‌باشد.
معایب نما رومی
- عدم مطابقت با معماری ایرانی
- تفاوت در کاربرد
طراحی نما کلاسیک
در این سبک، ستون‌های بلند و عریض به منظور نشان دادن قدرت، مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه از سنگ‌های گرانیت، مرمر و تراورتن که بسیار سنگ‌های لوکسی هستند، برای ساختن نما ساختمان‌های تجاری و مسکونی استفاده می‌شود؛ که به آن سبک کلاسیک رومی می‌گویند.
معایب نما کلاسیک رومی
- عدم تطابق با معماری ایرانی؛ در معماری ایرانی رنگ آجری، به عنوان یک رنگ گرم جایگاه ویژه‌ای دارد، ولی در سبک کلاسیک اغلب از رنگ سفید که رنگی خنثی و سرد است استفاده می‌شود.
- امکان سقوط مصالح: در این سبک لایه‌های مختلف سنگ، روی هم نصب می شوند؛ به همین علت امکان ریزش قطعات سنگ وجود دارد.
طراحی نما مینیمال
اساس سبک مینیمال ساده‌گرایی می‌باشد؛ به این علت مخالف هر گونه تزیینات اضافی در نما است. برخی از ویژگی‌های این سبک عبارت است از:
- تنوع کم در مصالح
- سادگی در طراحی نما
- استفاده از پنجره‌های بزرگ
طراحی نما اسلامی
از مشخصه‌های این سبک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قوس‌ها
- کاربندی و مقرنس
- کتیبه‌ها
- ستون‌ها
- گره‌ها
مصالح به کار رفته در این نماها معمولا کاشی و آجر و سنگ می‌باشد.
مصالح لازم برای نماسازی
دوام و حفظ زیبایی مصالح و وزنی که هر کدام به نما ساختمان می‌دهند، از عوامل تاثیرگذار در انتخاب نوع مصالح نما محسوب می‌شوند. در ادامه چند نوع از مصالح نماسازی را نام برده‌ایم:
- سنگ‌های طبیعی
- نماهای کامپوزیت
- نماهای شیشه‌ای
- نماهای آجری
- نماهای رومی
- نما بتن اکسپوز ساختمان
- نماهای ترکیبی ساختمان
- نماهای بایرامیکس
- نماهای چوبی
دلایل آسیب‌دیدگی‌های نماها
خرابی‌هایی از قبیل طبله کردن، ترک‌خوردگی، شوره‌زدگی، آلوئک، لکه‌دار شدن، پوسته پوسته شدن، کنده شدن سنگ‌ها و آجرهای نما، تغییر رنگ و ظاهر اولیه نما و … نما ساختمان‌ها را تهدید می‌کند. در ادامه به عواملی که موجب این خرابی‌ها می‌شود، اشاره می‌کنیم:
- نشست جزیی یا کلی ساختمان
- یخبندان و انجماد آب یا رطوبت اضافی
- انقباض و انبساط‌ها و یخ و آب شدن‌های متوالی
- شوره‌زدگی یا سولفاته شدن نما
- آتش سوزی خصوصاً در نماهای بتنی
- ترک خوردگی و به طور کلی آسیب دیدگی سطح زیر کار
- اختلاط نادرست ترکیبات و اجزا در نماهای بتنی و سیمانی و نیز ملات‌های مصرفی
- استفاده از نوسان بالا دما برای گیرش سریع اندودها و ملات‌های به کار رفته در نماسازی؛ به عنوان مثال استفاده از وسایل گرم کننده
هزینه طراحی نما
برخی از مسایل تاثیرگذار در قیمت طراحی نما ساختمان عبارتند از:
- سبک ساختمان
- مواد اولیه و متریال مورد استفاده
- متراژ و ابعاد نما
- حق الزحمه پیمانکاران و عوامل فنی
