هر نوع عملیات ساختمانی که بر روی سطح طبیعی زمین و یا سقف طبقه صورت گیرد و سبب کاربری و عملکرد فضا شود، کف سازی نامیده می‌شود.
کفسازی طبقات عملیاتی است که پس از اتمام سفت‌کاری ساختمان انجام می‌شود. کفسازی مرحله بسیار مهم و تعیین کننده‌ایی در ساختمان و حتی خارج از آن است، زیرا این مرحله به علاوه فضا‌های داخلی یک ساختمان مانند اتاق‌ها، راهروها، سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه و حتی تراس، شامل کفسازی حیاط پیاده‌رو‌ها و حتی زمین‌های ورزشی نیز می شود.
برای آنکه هیچ فضا مرده‌ای باقی نماند و هر فضا کارایی خود را داشته باشد باید کفسازی انجام گیرد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد بازسازی ساختمان اینجا کلیک کنید.
نوع کفسازی طبقات به ۲ عامل زیر بستگی دارد:
- محل قرارگیری
- عملکرد آن مکان
هدف از کفسازی ایجاد سطحی قابل استفاده برای کاربران ساختمان می‌باشد. سطحی که علاوه بر زیبایی و دوام، از جهت ایمنی و استانداردهای ساختمانی تأیید شود. با توجه به کاربری کف، جنس و شکل کف سازی آن نیز متفاوت است.
کف‌ها باید از مصالحی ساخته شوند، که بتوانند علاوه بر وزن خود، وزن افراد و اشياء و … را به خوبی تحمل نمایند. کفسازی طبقات باید در مقابل ساییدگی، مقاوم و از زیبایی‌های لازم نیز برخوردار باشند، حرکت بر روی آن‌ها راحت و تا جایی که امکان دارد نظافت آن نیز راحت باشد.
مشخصات کفسازی طبقات
از مشخصه‌های کف سازی استحکام و پایداری، مقاومت در برابر رطوبت و نفوذ آب، دوام بالا، عایق حرارت و صوت، مقاومت در برابر حریق می‌باشد.
نوع کفسازی طبقات وابسته به نوع محل و عملکرد کف می‌باشند؛ مثلاً اگر در محلی رفت و آمد وسایل نقلیه سنگین زیاد باشد، اهمیت استحکام و پایداری کفسازی طبقات بسیار زیاد می‌شود.
در زیر زمین‌ها و سرویس‌های بهداشتی عامل نفوذ رطوبت در کف‌ساز اهمیت پیدا می‌کند، و در فضاهایی مانند ادارات یا ایستگاه‌های راه آهن یا کارخانه‌ها که اجسام سنگین از روی کف عبور میکنند. دوام کفسازی طبقات بسیار مهم است و همچنین در کفسازی بام‌ها نیز جلوگیری از نفوذ سرما و گرما و رطوبت اهمیت ویژه‌ای دارد؛
علاوه بر این مسائل اقتصادی و زیبایی نیز به نوبه خود تأثیر بسزایی در انتخاب نوع کفسازی خواهند داشت.
کف سازی طبقات
انواع کفسازی طبقات براساس محل قرارگیری
- کفسازی بر روی خاک
- -کفسازی مابین طبقات
- کف سازی بر روی بام
انواع کفسازی طبقات براساس نوع عملکرد
- مکان‌های خشک
- مکان‌های مرطوب
- مکان‌های ویژه
- کفسازی طبقات روی خاک
سه مسئله مهم در کفسازی روی خاک اثر می‌گذارد:
- -احتمال ناپایداری خاک زیرین: (مانند وجود خاک‌های بیلی و زراعتی) این مسئله باعث می‌شود که در سطح کفسازی بر آمدگی ایجاد شود، و یا کفسازی نشست کند.
- -آب‌های زیرزمینی از طریق مصالح ساختمانی و خاک به کف ساختمان جذب شوند.
- – سطحی که روی آن کفسازی می‌کنیم، باید حتما تراز باشد؛ در غیر این صورت هزینه اتلاف شده و کیفیت عملیات کفسازی بسیار پایین می‌آید.
مصالح مورد استفاده در کفسازی طبقات
- موزاییک فرش
- سرامیک و کاشی
- پارکت
- عايق رطوبتی (قيرگونی و ایزوگام)
- فوم بتون
- شن
- ماسه
- سيمان
عملیات قبل از کفسازی طبقات
عبور لوله‌کشی آب از کف ساختمان
عبور خرطوم و سیم‌کشی برق از کف
عبور لوله‌های آب گرم پکیج از کف ساختمان برای گرمایش خانه
روش‌های کفسازی طبقات
در کفسازی همه جای ساختمان باید هم‌سطح شود، و تا بالاترین سطح تراز شود. برای این منظور از مواد و مصالحی برای پر کردن سطح کار استفاده می‌شود.
کفسازی طبقات با خاک
یکی از این قدیمی‌ترین موادی که برای پر کردن سطح کار استفاده می‌شود، خاک است؛ که هنوز هم بعضی ساختمان‌سازها برای کفسازی از آن استفاده میکنند.
کفسازی طبقات با پوکه
برای کم کردن وزن مُرده ساختمان، مصالحی به نام پوکه تولید شده است. پوکه‌ها به طور کلی به دو دسته پوکه سفال و پوکه معدنی تقسیم می‌شوند. پوکه سفال از خرده سفال‌های تیغه‌ها تهیه می‌شود و بسیار سبک‌تر از خاک است.
به دلیل شکل هندسی و لبه‌های تیز پوکه‌ها، باعث برش خوردن بعضی از لوله‌های تأسیسات می‌شوند. پوکه معدنی شکل تیله‌ای دارد، اما باز هم می‌تواند به لوله‌های تأسیساتی آسیب وارد کند و باعث شکستن بعضی لوله‌های ضعیف شود.
کفسازی طبقات با فوم بتن
فوم بتن یک پرکننده عالی برای کفسازی است و مزیت‌هایی مانند سبک بودن، عایق بودن، ارازن‌تر بودن، سرعت اجرا بالا و … را دارا است.
کفسازی طبقات در زیر زمین‌ها
در مناطقی که زمین طبیعی کاملا خشک باشد، برای کفسازی یک لایه بتن به ارتفاع ۱۰ سانتی متر روی زمین می‌ریزند؛ سپس ویبره کرده و بتن آن را با تخته ماله صاف میکنند.
این کفسازی را می‌توان با همان نما بتنی باقی گذاشت و یا روی آن پوشش دیگری وابسته به نوع استفاده و سلیقه مجری اجراء کرد. این پوشش‌ها می‌توانند از نوع ملات ماسه و سیمان کیسه‌ای، سنگ فرش، موزائیک فرش و… باشد.
کفسازی بین طبقات
کفسازی طبقات روی سقف طبقه زیرین انجام می‌شود. دو بخش این نوع کفسازی نیز عبارتند از: زیرسازی و فرش کف. کفسازی که در طبقات انجام می‌شود نیز باید فوق‌العاده مقاوم و تراز باشد.
بعد از اتمام ساخت سقف در انواع تیرچه بلوک، بتن آرمه یا … ابتدا یک لایه بتن متخلل روی آن ریخته و پس از خشک شدن کامل آن سطح نهایی را اجرا می‌کنیم. بتن متخلخل به سبب داشتن حفره‌های ریز عایق بسیار مناسبی است، که باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌شود و همچنین وزن کمی هم دارد.
به سبب ویژگی‌های گفته شده، ابتدا از بتن متخلل استفاده می‌شود. ترکیبات این بتن ماسه، سیمان، پودر آلومینیوم و آب است. پوک بودن این بتن به دلیل واکنش بین سیمان و آلومینیوم است، که باعث تشکیل حباب‌های هوا می‌شود.
کفسازی در طبقه هم کف ساختمان (بدون زیر زمین)
جهت جلوگیری از ورود آب باران و برف به طبقه همکف ساختمان‌های بدون زیر زمین، معمولا ساختمان‌ها را روی کرسی چینی اجراء می‌نمایند. اجرا کف بستگی به نوع زمین دارد؛ اگر زمین پوشیده از گیاه باشد، باید آنقدر خاک‌برداری نمود تا ریشه‌ای در خاک به جا نماند. (در صورت لزوم می‌توان سم‌پاشی نمود)
سپس به ارتفاع مورد نیاز خاک‌ریزی می‌نمایند و آن را می‌کوبند تا به تراکم ۸۵ تا ۹۰ درصد برسد، و بعد آن را تسطیح می‌نمایند؛ در صورتی که ارتفاع خاک‌ریزی زیاد باشد، باید در لایه‌های ۳۰ سانتی‌متری کوبیده شود.
اگر زمین طبیعی خشک بوده و امکان نفوذ رطوبت به بالا نباشد، می‌توان مستقیما یک لایه بتن را روی خاک کوبيده شده ریخت و آن را با پوشش مورد نظر فرش نمود.
کف سازی طبقات
نکنه اول: اگر امکان نفوذ رطوبت به مقدار کم باشد، می‌توانیم روی خاک کوبیده شده به ضخامت ۲۵ سانتی‌متر قلوه سنگ ریخته و روی آن شن و ماسه پخش نماییم ،تا حدود یک سانتی‌متر روی قلوه سنگ‌ها را بپوشاند.
سپس بتن را با ارتفاع 7 تا 10 سانتی‌متر بر روی شن و ماسه نرم می‌ریزند و پس از خشک شدن بتون، از پوشش مناسب برای فرش کف استفاده میکنند.
نکته دوم: در مناطقی که رطوبت زیاد و امکان نفوذ آن به کف وجود دارد، باید از لایه قیر وگونی برای تمام سطح ساختمان استفاده نماییم. در ابتدا قیروگونی را روی بتن پهن میکنند و روی آن ماسه نرم می‌ریزند؛ سپس با پوشش مورد نظر، کف رافرش میکنند.
کفسازی در زمین‌های نیمه خشک
در این زمین‌ها که رطوبت کمی دارند، برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به کف زیر زمین، خاک زیرین را کاملا می‌کوبند و روی آن حداقل به ارتفاع ۲۵ سانتی‌متر قلوه سنگ درشت می‌ریزند.
برای به وجود آوردن سطحی تقریبا صاف و پر شدن فواصل خالی بین قلوه سنگ‌ها، شن ریز روی تمام سطح می‌ریزند تا روی قلوه سنگ‌ها را تقریبا به اندازه یک سانتی‌متر بپوشاند. پس از کوبیدن و مسطح نمودن آن بتن را با ارتفاع ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر می‌ریزند و بتون را با تخته ماله صاف میکنند.
کفسازی در زمین‌های مرطوب
چنانچه رطوبت زمین زیاد باشد و قلوه سنگ‌ها نتوانند از نفوذ رطوبت جلوگیری نمایند، باید از عایق‌کاری نظیر عایق قیرگونی استفاده نمائیم؛ به همین منظور پس از ریختن قلوه سنگ‌ها و ریختن شن و بتون ریزی روی آن، یک لایه قیرگونی می‌کشند. برای آنکه عایق صدمه نبیند، روی آن لایه محافظ ملات ماسه و سیمان می‌کشند و سپس پوشش نهایی طبق نظر مجری اجراء می‌شود.
عوامل موثر بر انتخاب پوشش کف
- نوع زیرسازی
- هزینه ساخت و نگهداری
- نما مناسب
- ایمنی و راحتی در حرکت (مقاومت سایشی مورد انتظار)
- مقاومت مورد انتظار در برابر آتش‌سوزی
- مقاومت مورد انتظار در برابر مواد شیمیایی
- سلیقه شخصی
پس از پایان فرایند کفسازی نوبت به انتخاب سنگ و سرامیک می‌رسد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع سنگ و سرامیک اینجا کلیک کنید.
